www.tanjaminks.nl

De Kruisweg                                                                     

Expositie Tanje Minks     .

De Kruisweg (Via crucis in het Latijn) is een onderdeel van de traditie van het christelijke Paasfeest. Pelgrims liepen dezelfde weg als Jezus, de Via Dolorosa (lijdensweg). In de 12 de eeuw bedacht Franciscus van Assisi (1181/82- 1226) een alternatieve kruistocht.

Deze kruistocht bootst de lijdensweg van Jezus na. Men loopt langs beeldhouwwerken of schilderijen en staat stil bij de belangrijkste gebeurtenissen van de lijdensweg aan de hand van veertien kruiswegstaties (van het Latijnse statio, ‘ik sta’ ‘halteplaats’,).

Men loopt vanaf het gerechtsgebouw (het paleis van de Pontius Pilatus) tot en met het graf van Christus. Een kruisweg stelt de gelovige in de gelegenheid om in gebed de Via Dolorosa te lopen zonder in Jerusalem te zijn geweest. Traditie getrouw geschiedt dit op Goede Vrijdag.

De kruisweg biedt de mogelijkheid om stil te staan bij wat Jezus heeft meegemaakt in de laatste uren van zijn leven op aarde, vanaf zijn veroordeling door Pontius Pilatus tot aan zijn sterven op de heuvel Golgotha. De christen gelooft dat de Heer de dood heeft overwonnen. De dood gaat over in het leven. Hoe dat mysterie zich voltrekt is het geheim van God. Wij mogen het geloven en blij verwachten. Deze hoop is vanaf de allereerste prediking van het evangelie door de christengemeenschap doorgegeven als de boodschap van de Heer.

Sinds de vorige eeuw wordt aan de reeks een vijftiende statie toegevoegd: de Paasstatie, die gewijd is aan de opstanding. Het lijden van Christus staat immers in het perspectief van de overwinning van de liefde op de dood.

De kruiswegstaties zijn voor mij een apart project geweest. Ik heb er ontdekkingen gedaan, waar ik ook in mijn andere schilderwerk profijt van heb gehad. In 2014 zijn een aantal staties in de Oude Kerk in Soest geëxposeerd en in 2019 in de Vierhovenkerk in Delft.

In 2009-2010 deed ik mee aan Beeldend Geloven van De Open Hof in Soest. In dat cursusjaar gaf iedere deelnemer beeldend vorm aan één van de kruiswegstaties. Ikzelf maakte een collage van statie 3 ‘Jezus valt voor de eerste keer’ en ik schilderde met olieverf statie 10 ‘Jezus wordt ontkleed’. Ter inspiratie werd gebruik gemaakt van de geschilderde kruisweg van Ted Felen en die van René Rosmolen. In die periode kreeg ik het idee om de gehele kruisweg te schilderen met olieverf op het formaat 75×115. Najaar 2011 begon het idee vastere vormen aan te nemen en begon ik te schilderen. De serie was begin 2013 klaar.

Niet alle staties zijn gebaseerd op een tekst in de vier evangeliën, maar meer op kerktradities. Toen in de middeleeuwen mensen de kruisweg gingen lopen, stelden ze zich voor hoe het voor Jezus geweest zou zijn. De drie keer dat Jezus gevallen zou zijn, kan ieder zich levendig voorstellen. Opvallend zijn de ontmoetingen met Maria en Veronica. In de verschillende evangeliën wordt er wel gesproken over de aanwezigheid van de vrouwen, maar hebben ze geen actieve rol. In de staties hebben ze die wel. Juist die staties, waar naast Jezus vrouwen een rol spelen, hebben me geïnspireerd.

Na een aantal concepten uitgeprobeerd te hebben koos ik voor een vrij abstracte benadering, waarin de vormen van het kruis en de cirkel de symboliek weergeven van de staties. Voor elke persoon heb ik een kleur gekozen: Jezus is blauw-paars, maar gaandeweg de kruisweg veranderen zijn kleuren. In de ontmoeting met vrouwen heeft hij de vorm van een cirkel. Zijn moeder Maria is oranje-rood met een beetje blauw. Maria werd in de Middeleeuwen met een blauw kleed op schilderijen afgebeeld.

Op de blog kruiswegstatie.wordpress.com vindt u meer informatie over de gehele serie kruiswegstaties.